Gelgit

Deniz suyu düzeyi, kıyı boyunca değişiklik gösterir. Zaman zaman sular sahilin daha fazla bölümünü kaplayabilir. Deniz düzeyinde gündüz ve gece yükselme ve alçalma olur. Bu değişikliklere gelgit olayı denir.



Gelgite güneş ve ay neden olur. Ayın çekimi dünyanın her yerinde denizlerinde etkili olur. Çekimin en kuvvetli olduğu yer dünyanın aya en yakın olduğu yerdedir. Ayın dünyaya dikey olduğu bölge ile dünyanın diğer yüzündeki aynı yerde deniz suları kabarır. Bu nedenle ayın yükseldiği yerde sular aya doğru kabarır. Güneşin etkisi ise ayın etkisi kadar büyük olmaz. Bunun nedeni de güneşin dünyaya olan uzaklığının ayın uzaklığından daha büyük olmasından kaynaklanmaktadır.

Suların kabarması deniz yüzeyini yükseltir. Buna kabarma denir. Kabarma sırasında suların yükselmesi ile deniz kıyısındaki yerler su altında kalır. Gelgit sırasında su altında kalan yerlere gelgit alanı denir. Bu alan çok geniş olabilir.

Suların çekilmesi sırasında ise, deniz yüzeyi alçalır. Sular gelgit alanından denize doğru çekilirken bu alan üzerinde havuzlar oluşturabilirler. Sahilde suların yükselmesi sırasında denizin sürüklediği kabuk ve yosunlar kıyı boyunca bir çizgi meydana getirir. Bu çizgi suyun sahilde ne kadar yükseldiğini belirtir.