Sürgülü Hesap Cetveli

Bir hesap makinesi gibi kesin hesap yapmamakla beraber, çok hızlı bir şekilde hesap yapılmasını sağlar. Boyları 30 cm. ve ya daha uzun olabilirler. Cepte taşınabilecek kadar küçük olanları da vardır. Bu hesap cetvelleri silindir şeklinde de olabilir. Bir silindir diğerinin içinde döner. Disk şeklinde de olabilir.

Hesap yapılırken, ortadaki hareketli kısım (dil) ileri ve geri kaydırılır. Cetvelin üstünde bir çok sıralar şeklinde dizilmiş sayılar vardır. İki sayının arası, ondalık şeklinde bölünmüştür. Cetvelin üstünde plastik ve ya camdan hareketli bir sürgü bulunur. Sürgü üstünde düşey bir çizgi çizilmiştir. Buna gösterge çizgisi denir.

Sürgülü hesap cetvelinde yapılabilecek en basit hesap bir sayının kendisiyle çarpımıdır. Bunu bulmak için; ikisi de cetvelin hareketsiz kısımlarında olan A ve D sayı sırasını kullanırız. Dolayısıyla dili hareket ettirmek gerekmez. 2,5 ile 2,5 çarpmak için, gösterge çizgisini D sırasındaki 2,5 sayısı üzerine getiririz. Göstergenin bu durumunda, A dizisinde gösterdiği sayı, 6,2 ile 6,3 sayısı arasın-dadır. Gerçek değerin kaç olduğunu tahmin ederiz. Bunu doğru olarak tahmin edebilmek için sürgülü hesap cetveliyle çok hesap yapıp, alışkanlık kazanmak gerekir. Bu hesaptaki gerçek değer 6,25 ‘tir.